Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi

Sağlıkta Kalite Standartları | SKS-Hastane (Sürüm 6.1)

Diyaliz Ünitesi

SDİ01.01
Diyaliz ünitesi ile ilgili süreçler ve süreçlere yönelik kurallar asgari aşağıdaki konuları kapsayacak şekilde tanımlanmalıdır:
o Diyaliz ünitesinin yapısal düzenlemeleri
o Hastanın diyaliz ünitesine kabulü
o Hastanın ve makinelerin işleme hazırlanması
o Diyaliz işleminin uygulanması
o Sterilizasyon şartlarının sağlanması
o Diyaliz işleminin sonlandırılması
o Hastanın diyaliz ünitesinden ayrılması
o Hastaların tıbbi takibinin yapılması
o Olası komplikasyonların izlenmesi
o Hasta güvenliğinin sağlanmasına yönelik faaliyetler
o Diyaliz merkezi çalışanlarının sağlık taraması ve aşılanması

SDİ02.01
Diyaliz ünitesine yönelik fiziksel alanlar, hizmet sunumu ile ilgili gereklilikler çerçevesinde tanımlanmalıdır.
Diyaliz ünitesinde asgari aşağıda belirtilen fiziksel alanlar bulunmalıdır:
o Hasta kabul ve dinlenme bölümü
o Kadın ve erkek hastalar için ayrı olmak üzere;
  * Hasta giyinme bölümü
  * Engelli hastaların da yararlanabileceği şekilde düzenlenmiş tuvalet ve lavabo
o Cihaz sayısı kadar hasta dolabı
o Acil bakım ve tedavi odası
o HbsAg (+) hastalar için ayrılmış bir bölüm ve ayrı cihaz, Anti HCV (+)  hastalar için ayrı cihaz
o Su sistemi odası
o Destek alanları (tedavi hazırlama alanı, temiz ve kirli malzeme deposu vb.)
o Personel giyinme dolapları
o Personele ait tuvalet ve lavabo

SDİ02.02
Diyaliz ünitesi, sağlık çalışanının hastaları sürekli gözetim ve izlenmesine uygun şekilde planlanmalıdır. 

SDİ03.01
Diyaliz ünitesinde asgari aşağıda belirtilen tıbbi cihaz ve donanım bulunmalıdır:
o En az bir yedek hemodiyaliz cihazı
o Diyaliz cihaz sayısı ile orantılı kapasitede uygun su üreten kum filtresi, yumuşatıcı filtreler, aktif karbon filtresi, mikropartikül tutucu, reverse-ozmos sistemi, ultraviyole  veya ultrafiltre sistemini de kapsayan reverse-ozmos sistemi
o Diyaliz cihaz sayısı kadar hareketli hasta yatağı veya koltuğu bulunmalıdır.
o Taşınabilir monitörlü elektrokardiografi cihazı ve defibrilatör
o Acil müdahale çantası veya arabası
o Oksijen destek sistemi
o En az iki aspiratör (biri enfekte hasta için ayrılmış)
o Hasta hassas tartı sistemi (tekerlekli sandalye ve sedye ile tartılmaya uygun)
o Bebek ve çocuk hastalar için uygun tartı ve boy ölçer
o Acil durumlar için sodyum ve potasyum seviyesi bakacak iyonometri cihazı

SDİ05.01
Diyaliz ünitesine kabul edilen hastanın bakım ihtiyaçları; hastaya bakım verecek ilgili sağlık çalışanları (hekim, hemşire, tekniker, diyetisyen, psikolog, diyetisyen vb.) tarafından belirlenmelidir.

SDİ05.02
Hastaların bakım ihtiyaçları, fizik muayene ve öykü dahil, fiziksel, psikolojik ve sosyal faktörleri kapsayacak şekilde değerlendirilmeli ve eş zamanlı olarak kayıt altına alınmalıdır.

SDİ05.03
Hastanın bakım ihtiyaçları doğrultusunda, ilgili hekim tarafından diyaliz reçetesi oluşturulmalı, reçete asgari aşağıdaki bilgileri içermelidir:
o  Diyaliz tedavi süresi ve sıklığı
o  Kuru ağırlık
o  Kan akım hızı
o  Diyalizat bileşimi ve akım hızı
o  Diyalizer seçimi
o  Diyaliz seti seçimi
o  Antikoagülasyon türü ve miktarı
o  Varsa diyaliz sırasında uygulanan ilaç tedavileri

SDİ05.04
Bakım sırasında meydana gelen tüm değişiklikler ve gelişmeler tıbbi kayıtlara eş zamanlı olarak yansıtılmalı, gerekirse tedavi planı güncellenmelidir. 
o Tıbbi kayıtlarda yapılan güncellemeler, ilgili sağlık çalışanları tarafından izlenebilir olmalıdır.

SDİ06.01
Hastanın işlem öncesi hazırlanmasına yönelik asgari aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde kurallar tanımlanmalıdır.
o Hastaların diyaliz reçetesi ve tedavi planının kontrol edilmesi
o Hastanın ilgili hekim tarafından muayene edilmesi
o Kilo kontrolü
o Laboratuvar tetkik sonuçlarının kontrol edilmesi 

SDİ06.02
Diyaliz makinelerinin işlem öncesi hazırlanmasına yönelik kurallar tanımlanmalıdır.
o Belirlenen kurallar çerçevesinde diyaliz makinelerinin setlenmesi ve yıkama işleminin yapılması sağlanarak işleme hazır hale getirilmelidir. 

SDİ07.01
Diyalize başlamadan önce hastanın kimlik bilgileri kontrol edilmelidir.

SDİ07.02
Hastalar, diyaliz seansı sırasında tıbbi yönden izlenmelidir.
o Her diyaliz seansında hastanın dosyasına gözlem notu kaydedilmelidir.
o Her hasta için ayrı takip/gözlem formu hazırlanmalıdır.

SDİ07.03
Hasta, diyaliz seansı sırasında sağlık durumu ile ilgili meydana gelebilecek değişiklikler hakkında, ilgili sağlık çalışanını haberdar etmesi konusunda bilgilendirilmelidir.

SDİ08.01
Diyaliz tedavisi gören her hasta için ayrı bir tıbbi takip dosyası hazırlanmalıdır.

SDİ08.02
Tüm hastalar ayda en az bir defa ilgili uzman hekim tarafından tıbbi açıdan değerlendirilmelidir.
Değerlendirmeye ilişkin kayıtlar tutulmalı, kayıtlar asgari aşağıdaki bilgileri içermelidir:
o Hastanın genel sağlığına ilişkin fizik muayenesi ve öyküsü
o Diyaliz tedavisine bağlı herhangi bir komplikasyon olup olmadığı
o Laboratuvar sonuçları
o Vasküler erişim durumu (Damar içi kateter kontrolü)
o Beslenme durumu dâhil, uzun vadeli diyaliz tedavisine ilişkin komplikasyonlar
o Mevcut böbrek nakli durumunun incelenmesi 

SDİ08.03
Diyaliz tedavisi ve izlemine ilk defa alınan hastaya yönelik yapılması gereken tetkikler belirlenerek yapılmalıdır.

SDİ08.04
Hastaların laboratuvar tetkikleri aylık, üç aylık, altı aylık ve yıllık periyotlarda yapılmalıdır.

SDİ08.05
Hastalar diyetisyen tarafından belli aralıklarla ziyaret edilerek diyet uyumları kontrol edilmelidir.

SDİ08.06
Hastalar sosyal destek gereksinimleri açısından belli aralıklarla değerlendirilmeli, sosyal hakları konusunda bilgilendirilmelidir.

SDİ11.01
Enfekte hastaların diyaliz işlemine yönelik düzenleme yapılmalıdır. 
o Enfekte hastalar için kullanılan malzemeler ayrılmalı ve tanımlanmalıdır.
o HbsAg (+) ve HCV Ab (+) hasta için kullanılan makineler tanımlanmalıdır.
o Enfekte hastalar için ayrılmış aspiratör bulunmalıdır.
o HbsAg (+) hastalar için ayrı bir oda tahsis edilmelidir.

SDİ11.02
Diyaliz hastalarının aşıları düzenli olarak yapılmalıdır.
o Tüm diyaliz hastalarına Hepatit B aşısı yapılmalıdır.
o Anti-Hbs titresi takip edilmelidir.
o Gerektiğinde rapel aşı uygulanmalıdır.  

SDİ12.01
Her diyaliz seansı sonrasında, diyaliz makinelerinin iç ve dış dezenfeksiyon işlemleri yapılmalıdır.

SDİ12.02
Dezenfeksiyon işleminin geriye dönük izlenebilirliği sağlanmalıdır.
Kayıtlarda asgari aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
o Dezenfeksiyon işlemini yapan görevlinin adı, soyadı, imzası
o İşlemin yapıldığı tarih ve saat, işlem süresi
o İşlemde kullanılan dezenfektanın kimyasal adı

SDİ13.01
Saf suyun elde edilmesine yönelik su arıtma sistemi kurulmalıdır.

SDİ13.02
üretilen saf su için günlük kontroller yapılmalıdır.
Rehberlik;
Saf su için aşağıdaki günlük kontroller yapılmaktadır:
o Saf su iletkenliği
o Su sertliği
o Klor miktarı
o Basınç düşmesi
o Ph düzeyi

SDİ13.03
Arıtma sonrası su örnekleri, bakteriyolojik yönden en az üç ayda bir kez, toksik ve kimyasal yönden en az altı ayda bir kez değerlendirilmelidir.
Rehberlik;
Suyun kimyasal ve bakteriyolojik kontrolünde Avrupa Farmakopesinde bildirilen sınırlar göz önüne alınmalıdır.

SDİ14.01
Ulaşım hizmeti için araç tahsis edilmelidir.
o Araçta;
  * Yeterli ısıtma ve havalandırma sistemi olmalıdır.
  * Yangın tüpü bulunmalıdır.
  * Hastaların araca rahat çıkıp inebilmesini kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmış olmalıdır.
  * Pediatrik hastalar için düzenleme yapılmalıdır.
o Araçların temizliği ve bakımı düzenli aralıklarla yapılmalı ve kayıt altına alınmalıdır.